Geschiedenis

Van Tongeren zijn meerdere zegels bekend. Het oudste bekende zegel is uit 1241. Dit zegel stamt uit de tijd dat de bisschop van Luik over het gebied heerste. Dit zegel vertoonde plaatselijke gebouwen. In deze tijd werden er ook tegenzegels gebruikt, dit zegel toonde een opvliegende adelaar. In 1409 werd er een zegel gebruikt waarop Maria en het kindeke Jezus staan afgebeeld. Zij zitten onder een gotische nis. Voor de heiligen staat een schild dat van vair is met daarop een dwarsbalk. Dit wapen is een variant op het wapen van de familie Van Elderen.[2] Dit zegel bleef tot 1424 in gebruik. Tot aan het einde van het Ancien Régime werd een zegel gebruikt met daarop een topografische voorstelling. Er zijn echter ook andere zegels gebruikt. In 1596 en 1747 werd een zegel gebruikt, in dit geval voor zakelijke afspraken, met daarop het stadswapen met daarop een traliehelm met dekkleden. Op de traliehelm stond een Franse markiezenkroon met daarin, als helmteken, een staande zwaan. De heeft om de hals een markiezenkroon. Op de gespreide vleugels heeft de zwaan kleine schildjes met daarop het stadswapen. De herkomst van de zwaan op dit wapen is onbekend, maar mogelijk refereert het aan het riddergeslacht Van Tongeren. Het riddergeslacht voerde een zwaan als helmteken. De zwaan heeft op elke vleugel een schildje met daarop het wapen van de stad. De zegels werden eeuwen gebruikt, voor de ontwikkeling van het wapen zeggen deze dus weinig. In Tongeren is ook een steen aangebracht met daarop het wapen. Deze steen toont het schild op de bekende wijze, vergelijkbaar met het huidige gemeentewapen, met daarop de zwaan met gespreide vleugels. De kroon waarin de zwaan is geplaatst is echter een antieke kroon. In 1724 en 1728 werd het stadswapen afgebeeld met een kroon met drie fleurons met daartussen drie parels. De zwaan wordt nu niet met gespreide vleugels, maar met de vleugels op de rug afgebeeld. Om de hals heeft de zwaan een kroon met drie fleurons. Qua voorstelling is dit wapen gelijk aan een eerder zegel, maar dan met moderne kronen.         

Ambiorixstandbeeld

Ambiorix was de koning van de Eburonen, die in 54-53 v.C. in de omgeving van Atuatuca, de legioenen van Julius Caesaronder leiding van Cotta, de grootste nederlaag toediende, die zij bij de verovering van Gallië hebben gekend. In 1866 werd er voor Ambiorix een standbeeld opgericht, dat gemaakt werd door de beeldhouwer Jules Bertin. 

Stadhuis

Tot voor de "Grote Brand" van 1677 lag het oude stadhuis op de hoek van de Markt en de St-Truiderstraat. In het begin van de 18de eeuw besloot men het huidige stadhuis te bouwen op de plaats van de verwoeste lakenhal. Dit werd gebouwd tussen 1737 en 1750 naar de tekeningen van de Luikse architect Pascal Barbier.Het gebouw in classicistische stijl is een mooi voorbeeld van de 18de eeuwse Maaslandse bouwtrant. Luikse meubelen , schilderijen en stukwerk in Lodewijk XV-stijl bepalen het interieur(niet toegankelijk voor bezoekers).  

Monument der gesneuvelden

Het monument der gesneuvelden werd op 28 augustus 1926 onthuld in tegenwoordigheid van Z.M. Koning Albert I. Dit monument herinnnert aan de Tongerse gesneuvelden van beide wereldoorlogen. Het monument is vervaardigd in arduin en heeft vier waterspuwers in de vorm van leeuwenkoppen. De oorspronkelijke fonteinbak was vervaardigd in mozaïek. 

Onze-lieve-vrouwebasiliek

Stad en wijde omgeving worden gedomineerd door de gotische toren van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Ontegensprekelijk één van de mooiste religieuze bouwwerken die ons land rijk is. Meer dan 300 jaar waren nodig om dit prachtig monument te voltooien. Het interieur is uitermate rijk aan kunstschatten. Bekendst is ongetwijfeld het uit notenhout gesneden beeld van Onze-Lieve Vrouw van Tongeren – Oorzaak Onzer Blijdschap, dat dateert van omstreeks 1479. De Romaanse kloostergang uit de 12de eeuw mag beschouwd worden als een zeldzame getuige van Romaanse bouwkunst in België. 

Teseum - herontdek de kerkschat

Tongeren is één van de oudste religieuze sites van de Lage Landen en herbergt een zeer belangrijke kerkschat in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. De volledig vernieuwde schatkamer opent in juni 2016 haar deuren. Ze bevat talloze kostbaarheden van religieuze kunst zoals reliekhouders, reliekbeursjes, edelsmeedwerk, middeleeuwse koorboeken.

De toegang tot het nieuwe museum bevindt zich in het historische kader van de romaanse toren en de kapittelzaal van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Naast een reconstructie van de historische kerkschat komen ook andere thema’s aan bod zoals liturgie, heiligen, relieken en het kapittel. Een echte must is de ‘muziekbox’: daar bekijk en beluister je eeuwenoude muziekboeken. Het museumverhaal eindigt bij de Kroningsfeesten - waarmee de relatie naar een hedendaagse traditie wordt gelegd. En er is meer! Uniek is de aanpalende romaanse kloostergang en prachtige kloostertuin - een verborgen parel in het stadscentrum. 

Mariabeeld "Oorzaak onzer blijdschap

Het beeld van Onze-lieve-vrouw dateert uit 1479. Dit beeld uit een Antwerps atelier, ligt aan de basis van de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten Sinds 1890, bij de kroning van het beeld, worden de Kroningsfeesten, die een grote internationale bekendheid genieten, om de zeven jaar georganiseerd. Bij deze heiligdomsvaart worden de kerkelijke schatten getoond en wordt het gekroond beeld van Maria "Oorzaak onzer blijdschap", in een processie met meer dan 3.000 deelnemers, meegedragen.  

Gallo-Romeins museum

Ontdek het veelzijdige verhaal van de mens in de regio Limburg: van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd. Maak kennis met de grote omwentelingen en kijk naar meer dan 2000 objecten uit de eigen collectie, mooi uitgelicht en gepresenteerd in een verrassende scenografie van Niek Kortekaas en De Gregorio & Partners. Het Gallo-Romeins Museum spaarde kosten noch moeite om de permanente tentoonstelling voor iedereen boeiend te maken. Educatieve films, maquettes en levensechte figuren in kunsthars brengen lang vervlogen tijden tot leven.Lees de heldere boodschappen, geniet samen met uw kinderen van leerrijke animaties en interactives of reserveer een bekwame gids voor een fascinerende rondleiding.U ontdekt dat een samenleving nooit toevallig functioneert zoals ze functioneert. Dat er redenen zijn waarom een cultuur is wat ze is, mensen doen wat ze doen en zijn wie ze zijn. ‘Wat volgt, staat altijd in verband met wat eraan voorafging’. De Romeinse keizer-filosoof Marcus Aurelius zei het vroeger al. Vandaag is het ons motto. Eén ding is zeker: bezoek deze tentoonstelling en het verre verleden laat u nooit meer los. Meer nog: u kijkt voortaan met heel andere ogen naar het heden. 

Romeinse tempelsite

De eerste keer dat de Romeinse tempel onder de aandacht kwam, dateert al van de zomer van 1964 toen archeologen tussen de boomrijen van een oude fruitboomgaard een aantal sleuven trokken. Doorheen de jaren werd het terrein weliswaar beschermd, werden er een aantal kleinere onderzoeken uitgevoerd, maar tot een gedegen ontsluiting kwam het nooit (mede omdat er geen bovengrondse structuren bewaard bleven). Aan de hand van eigentijdse materialen is getracht om voor de bezoeker een beeld te schetsen van de omvang van dit complex. Een aantal infopanelen geven daarbij de nodige duiding en achtergrondinformatie. Praktisch: Romeinse Tempelsite, Keverstraat z/n, 3700 Tongeren. 

Middeleeuwse wallen

Ingevolge de verwoesting van de stad in 1213 door de troepen van Hertog Hendrik I van Brabant, werd in 1241 begonnen met de bouw van de middeleeuwse omwalling. Deze muur omsloot de toenmalige stadskern wat nu ongeveer overeenkomt met de huidige ringlaan. Verschillende delen van deze 13de eeuwse omwalling bepalen nog gedeeltelijk het patroon van de vroegere middeleeuwse stad. De best bewaarde delen bevinden zich langs de Leopoldwal en de Elfde-Novemberwal, maar ook de Lakenmakerstoren en de Velinxtoren maakten deel uit van deze 13de eeuwse muur. In de 15de eeuw werden de stadsmuren gedeeltelijk afgebroken en in de 17de eeuw verwoestten de Fransen verschillende stadspoorten. De vestigingsmuren werden in de 18de eeuw hersteld maar moesten in de 19de eeuw uiteindelijk wijken voor de modernisering.  

Moerenpoort

Als  enige overgebleven stadspoort uit de Middeleeuwen is de Moerenpoort  zeker een bezoek waard.  Dit historische gebouw is gelegen aan de rand van het begijnhof en vertelt het unieke verhaal van de militaire geschiedenis van de stad. De poort is zeer recentelijk gerestaureerd en is terug open voor het publiek. 

Begijnhof

Even wegdromen tussen de schilderachtige huisjes en gezellige pleintjes met een gevoel alsof je terug gaat in de tijd ! Dat is de ervaring die je krijgt bij een bezoek aan één van de oudste begijnhoven van Vlaanderen. Midden 13de eeuw werd het Tongerse begijnhof, vlak bij de Jeker, gesticht als een miniatuurstadje binnen de stad. De nauwe straatjes, mooi gerestaureerde panden, een beetje apart en eigenzinnig, een gedroomde locatie voor kunstenaars en … sinds 1998 werelderfgoed van de UNESCO. Wij nodigen u graag uit om ook deze sfeer op te snuiven in dit 750 jarig stadsdeel. 

Begijnhofmuseum Beghina

Wie waren ze ... deze begijntjes? Deze vrouwen, die hun deur naar de wereld op een klein kiertje lieten openstaan. Noch non, noch leek. Wedden zij misschien op twee paarden of waren het feministen avant-la-lettre? Kom een antwoord vinden op deze vragen en breng een bezoekje aan het nieuwe Begijnhofmuseum Beghina in een authentieke begijnenwoning anno 1660.Tijdens een bezoek aan het museum ontdekt u o.a. de thematentoonstelling "Schatten van de begijnen", een filmvoorstelling "Begijnen in de Lage Landen", een bezoek aan de woonkelder met een begijnenbiertje, een museumwinkeltje en een kruidentuintje. 

Begijnhofkerk

De St-Catharinakerk, beter gekend als Begijnhofkerk of Paterskerk, is een van de oudste kerken van de stad. Deze vroeg-Gotische kerk uit 1294 werd in de loop der eeuwen meerdere malen verbouwd en aangepast. In de 18de eeuw werd bv. het huidige barokgewelf aangebracht en het dakruitertje op de kerk geplaatst. Na de Franse Revolutie kwam de kerk in het bezit van de Tongerse Godshuizencommissie die in 1899 de kerk (voor 99 jaar), verhuurde aan de Paters Minderbroeders, wat uiteindelijk de naam Paterskerk verklaart. Deze sfeervolle St-Catharinakerk bevat een rijke verzameling kunstvoorwerpen waaronder vooral het houtsnijwerk en de schilderijen opvallen. Als voornaamste bezienswaardigheden gelden o.a. de preekstoel van Robrecht Verburgh uit 1711 in Lodewijk de XIV-stijl, het schilderij boven het hoogaltaar van de hand van Gaspar de Crayer, 17de eeuw en het beeld van de Lijdende Christus geschonken door begijn Anna de Floz.  

Sint-Ursulakapel

Kort na 1262 werd een infirmerie gebouwd waar bejaarde en zieke begijnen verzorgd werden.  Aanpalend aan dit gebouw werd in 1294 een kapel gewijd aan de heilige Ursula.  Het huidige Infirmeriegebouw dateert uit 1659.  Op het einde van de 17de eeuw was ook de kapel bouwvallig en werd ze vervangen door een barok zaalkerkje uit 1701 met een unieke klokgevel.  De gerestaureerde Sint-Ursulakapel wordt gebruikt als polyvalente ruimte voor kamerconcerten, thematentoonstellingen, voordrachten en andere culturele evenementen.

Brocantemarkt.

Reeds meer dan 30 jaar is Tongeren op zondagmorgen, en dit reeds van in de vroege ochtend, een levendige stad. De meer dan 350 standhouders en een 40-tal antiekzaken stallen dan hun beste waar uit voor de talrijke bezoekers aan de grootste antiek-en brocantemarkt van de Benelux. Tongeren is op zondagvoormiddag een internationale stad en “the place to be” voor een steeds groter aantal Nederlanders, Duitsers, Fransen, Britten en Amerikanen. Allen zijn ze op zoek naar dat “uniek” stukje antiek of brocant. Het bezoek aan de antiek- en brocantemarkt afronden met een bezoek aan de binnenstad of het meepikken van een gezellig terrasje of smaakvol restaurant is de garantie voor een geslaagde uitstap. 

Waar : Leopoldwal, Veemarkt, Maastrichterstraat, 

de Schiervelstraat, Clarissenstraat, Eburonenhal

en 1ste verdieping parking Julianus 

wanneer : elke zondag van het jaar van 6 tot 13 uur.